tag:blogger.com,1999:blog-50508301294741481982024-03-08T06:04:47.357-08:00Podstawy logopediimilkushttp://www.blogger.com/profile/08155123517645843457noreply@blogger.comBlogger3125tag:blogger.com,1999:blog-5050830129474148198.post-54848539027047981222009-11-09T09:18:00.000-08:002009-11-09T09:47:33.096-08:00Kształtowanie mowy i leczenie zaburzeńLeczenie zaburzeń odbywa się przez :<ul><li> czytanie</li><li> rozmowę</li><li> opowiadanie o tym co znajduje się dookoła</li><li> słuchowiska, piosenki, wierszyki, spokojna muzyka. Dziecko przyswaja melodię</li></ul><br /><br />Niedopuszczalne jest :<ul><li> nie wolno zdrabniać wyrazów. Należy używać języka ogólnego. Zdrabniając, dziecko musi się uczyć dwóch języków.</li><li> nie powtarzamy nigdy języka dziecka ( dlaczego -> dlacego), które ono wymyśliło, albo uprościło.</li></ul><br /><br />Dziecko w wieku 3 lat potrafi zadawać do 100 pytań dziennie. Na tym etapie jesteśmy wzorem dla dziecka. Musimy odpowiadać prosto i konkretnie (jakiego koloru jest pociąg – odpowiedź : czerwony). Jeśli nie znamy odpowiedzi zaburzany jest rozwój dziecka. Nie poprawiamy jego wymowy.<br /><br />Nie można uświadamiać dziecku o jego zburzeniach, np. nie jąkaj się.<br /><br /><span style="font-weight:bold;">Dyslalia</span><ul><li> wada wymowy, nieprawidłowa wymowa, odbiegająca od ogólno przyjętej normy.</li><li> przejęzyczenie, jest jednorazowe. Nieoznaczone odstępstwo w przyjętym języku, występuje jako zjawisko jednorazowe</li><li> błędy wymowy, mamy doczynienia z zaburzeniami akcentu, rytmu na wskutek złych nawyków.<br />Przykłady:<br />przyszłem zamiast przyszedłem <br />kołdra – kordła <br />Nie dotyczy to gwary w języku (np. w języku śląskim)</li></ul><br /><br />Dyslalia : Dys (zaburzenie) – lalia (mowa)<br /><br />Jest to takie zaburzenie, których istotą będzie nieprawidłowa realizacja dźwięku.<br /><br />W Dyslali wyróżniamy :<ul><li> sygmatyzm</li><li> rotacyzm</li><li> kappacyzm</li><li> gamacyzm</li><li> bekacyzm</li><li> mowa bezdźwięczna</li><li> inne odchylenia.</li></ul><br /><br />Formy realizacji dzwięku wyróżnione w dyslalili :<ul><li> mogilania (elizja), opuszczanie jakieś głoski : SOWA = OWA, czyli S = O<li> paralania (substycja), głoska będzie zastępowana przez inną głoskę : SZAFA = SAFA, czyli SZ = S<li> dyslalia właściwa (deformacja). Zniekształcanie głoski.<li> dyslalia według kryterium objawowego (wg. Kanii<ul><li> dyslalia głoskowa, zaburzenie głosek związanych z deformacją głosek : SZAFA = SAFA</li><li> dyslalia sylabowa, zaburzona sylaba. Dziecko będzie dodawało lub odejmowało sylabę : TAMA = TAMMAMA</li><li> dyslalia wyrazowa, coś będzie się działo z wyrazem</li></ul></li><li> dyslalia zdaniowa, problemy z budowaniem zdań : TATA IDZIE = TATA IŚĆ</li></ul><br /><br />Dyslalia według kryterium objawowego (wg. Kaczmarka)<ul> <li> dyslalia jednoraka, jedna głoska będzie odmienna</li><li> dyslalia wieloraka, zaburzenie dwóch lub więcej głosek</li><li> dyslalia całkowita, około 70% wypowiedzi będzie bełkotem.</li></ul><br /><br /><span style="font-weight:bold;">Sygmatyzm</span><br /><br />Sygmatyzm – nieprawidłowa wymowa głosek dentalizowanych, czyli :<ul><li> s, z, c, dz – szereg głosek syczących</li><li> sz, ż, cz, dż – szereg głosek szumiących</li><li> ś, ź, ć, dź – szereg głosek ciszących</li></ul>Mogą być zaburzone tylko poszczególne szeregi lub pojedyncza głoska z szeregu.<br /><br />Sposoby realizacji głosek w sygmatyzmie :<ul><li>MOGISYGMATYZM – jakiejś głoski będzie brakowało : SOK = OK.<li>PARASYGMATYZM – głoski będą zastępowane innymi głoskami: SZAFA = SAFA<li>SYGMATYZM WŁAŚCIWY – zniekształcanie głosek (deformacja)<ul><li>wymowa między zębowa : SZ = S</li><li>wymowa przyzębowa : SZAFA = FAFA</li></ul></li></ul><br /><br /><span style="font-weight:bold;">Rotacyzm</span><br /><br />Rotacyzm – nieprawidłowa wymowa głoski „r”<br /><ul><li>MOGI ROTACYZM – opuszczanie głoski R<li>PARAROTACYZM – głoska R będzie zastępowana inną : ROWER = LOWER<li>ROTACYZM WŁASCIWY – deformacja<ul><li> R francuskie</li><li> deformacje policzkowe i wargowe</li></ul></li></ul> <br /><br /><span style="font-weight:bold;">Kappacyzm</span><br /><br />Kappacyzm – zaburzona głoska K<ul><li> MOGIKAPPACYZM – opuszczanie głoski K</li><li> PARAKAPPACYZM – zastępowania głoski K innymi : K = T, KOT = TOT</li><li> KAPPACYZM WŁAŚCIWY – deformacja głoski K</li></ul><br /><br /><span style="font-weight:bold;">GAMMACYZM</span><ul><li> MOGIGAMMACYZM – głoska G nie będzie realizowana</li><li> PARAGAMMACYZM – zastępowanie głoski G : DOM = GOM</li><li> GAMMACYZM WŁAŚCIWY – deformacja G, szmery gwarowe.</li></ul><br /><br />Powyższe zaburzenia mogą być realizowane łącznie.<br /><br /><span style="font-weight:bold;">LALMACYZM</span><br /><br />Analogicznie do poprzednich mamy :<ul><li> MOGILALMACYZM</li><li> PARALALMACYZM : L = J, LAWA = JAWA</li><li> LALMACYZM WŁAŚCIWY – deformacja L, wymowa międzyzębowa, integralna.</li></ul><br /><br />BANTACYZM : MOGIBATACYZM, PARABANTACYZM, BANTACYZM WŁAŚCIWY<br /><br /><span style="font-weight:bold;">MOWA BEZDŹWIĘCZNA</span> – nieprawidłowa realizacja głosek dźwięcznych.<br /><br />Dźwięczne – bezdźwięczne <br /> D – T<br /> B – P<br /> B’ – P’<br /> G – K<br /> DZ – C<br /> DŻ – CZ<br /> DŹ – Ć<br /> Z – S<br /> Ż – SZ<br /> Ź – Ś<br /><br />MOWA BEZDZWIĘCZNA CAŁKOWITA – brak wymowy wszystkich głosek dźwięcznych<br />MOWA BEZDŹWIĘCZNA CZĘŚCIOWA – tylko niktóre głoski.<ul><li>realizowane przez paralanie. Głoski dźwięczne będą zamieniane na bezdźwięczne.</li><li> mogilania – głoski dźwięczne nie będą realizowane w ogóle.</li><li> deformacja – głoski dźwięczne będą deformowane, półbezdźwięczność : B -> T (coś pomiędzy) -> P</li></ul><br /><br /><span style="font-weight:bold;">DYSLANDIA</span><ul><li> rymolandia – nosowanie<ul><li> nosowanie zamknięte. Głoski nosowe będą wymawiane przez usta.</li><li> nosowanie otwarte. Ustne głoski wymawiane jako nosowe, Pojawiają się głównie przy rozczepieniu wargi i podniebienia.</li></ul></li></ul><br /><br />PALLATOLLANIA – nosowanie otwarte + DYSLALIA.<br /><br /><span style="font-weight:bold;">JĄKĄNIE</span><br /><br />Jąkanie – patologiczna zdolność mówienia i reakcje jej towarzyszące :<ul><li> sygnały drgania ciała – drganie wargi</li><li> współruchy – mimika twarzy</li></ul><br /><br />Osoba jąkająca się jest świadoma tego, że się jąka (prof. Darkowski).<br /><br />Objawy niepłynności mówienia :<ul><li> powtarzanie głosek, sylab, wyrazów</li><li> przeciąganie (mmmmama)</li><li> blokowanie (m_ama)</li><li> embolokacja (yyyyy, mmmm)</li><li> słowa łatwe (nienie, taktak, wulgaryzmy)</li><li> pauss, ktoś coś mówi i nagle cisza, po chwili kontynuuje</li><li> remizja, poprawki</li><li> szybkie mówienie, tachylalia</li><li> bradylalia, zbyt wolne mówienie</li><li> nierytmiczne</li></ul><br /><br />Podział niepłynności mówienia :<ul><li> spastyczna, skurcze aparatu mowy.<li><li> niespastyczna, kiedy skurcze nie występują</li></ul><br /><br />Niepłynność patalogiczna będzie spastyczna, będzie uświadomona.<br />Niepłynność zwykła będzie nieuświadomiona, nielogofobiczna.<br /><br /><span style="font-weight:bold;">Logofobia</span> – lęk przed mówieniem :<ul><li> psychologiczne reakcje</li><li> fizjologiczne reakcje</li><li> społeczne reakcje</li></ul><br /><br />TRADYCYJNY PODZIAŁ JĄKANIA :<ul><li> jąkanie kloniczne, dominują skurcze kloniczne, krótkie i powtarzające się. Występuje powtarzanie.</li><li> jąkanie toniczne, dominują skurcze toniczne, wzmożone, powtarzające się. Skutkiem jest często przeciąganie głosek.</li><li> jąkanie kloniczno – toniczne. Skurcze mieszane.</li></ul><br /><br />PODZIAŁ JĄKANIA NA PODSTAWIE LOGOFOBII :<ul><li> jąkanie preneulogiczne. Nie występuje logo fobia, czyli brak lęku.</li><li> jąkanie neurotoniczne, występuje logo fobia</li></ul><br /><br />Pojawienie się logo fobii jest momentem do ustalenia tego, że ktoś się jąka.<br /><br />Jąkanie się jest zaburzeniem :<ul><li> dynamicznym, bardzo szybko się rozwija</li><li> sytuacyjnym, zależnym od sytuacji</li><li> okresowym, może się pojawić i znikać na jakiś czas i może ponownie się pojawić.</li></ul><br /><br />Rozwój jąkania może być :<ul><li> typowy</li><li> nietypowy</li></ul><br /><br />Objawy jąkania : <br /> POWTARZANIE (Klaus) -> PRZECIĄGANIE (tonus) -> BLOKOWANIE<br />Reakcje towarzyszące : Logofobie<br /><br /><br />GIEŁKOT - mowa bezwładna, nie występują skurcze.<br /><br /><span style="font-style:italic;">Definicja 1.</span> Bardzo szybkie tępo mówienia, powodujące powtarzanie sylab lub słów (przykład. Jurek Owsiak)<br /><span style="font-style:italic;">Definicja 2.</span> Chaotyczny sposób formułowania myśli.<br /><br />Zbieżność między giełkotem, a jąkaniem . Ludzie, którzy mają giełkot, nie zdają sobie z tego sprawy.<br /><br />Minimalizacja jąkania :<ul><li> zwolnienie tępa mówienia</li><li> ćwiczenia oddechowe, wdech na początku zdania</li><li> melodyka, poprzez śpiew</li><li> mowa z otwartą buzią, szerokie samogłoski</li><li> minimalizacja stresu, wahadłowe ruchy palcem podczas mówienia</li><li> przychodnia, terapia psychologiczna</li><li> terapia ogólna, psychologiczno – logopedyczna.</li></ul>milkushttp://www.blogger.com/profile/08155123517645843457noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5050830129474148198.post-77172450435093347722009-11-09T09:10:00.000-08:002009-11-09T09:16:43.126-08:00Kształtowanie się i rozwój mowyOkresy rozwoju mowy :<ul><li> okres melodii do pierwszego roku życia </li><li> okres wyrazu 1 – 2 rok życia </li><li> okres zdania 2 – 3 rok życia </li><li> okres swoistej mowy dziecięcej 3 – 7 roku życia</li></ul><br />Okres melodii :<ul><li> krzyk jest porozumiewaniem się i ćwiczeniem narządów oddechowych </li><li> różne dzwięki wydawane przez dziecko, powiązane z ruchem ciała, czuli inaczej burzenie, gruchotanie. Jest to nieświadome ćwiczenie narządów mowy. Burzą wszystkie dzieci, nawet te które nie słyszą (2 – 3 miesiąc)</li><li> gaworzenie. Sylaby budowane w oparciu o dźwięki pochodzące z otoczenia. Pojawia się w drugiej połowie pierwszego roku życia.</li><li> pierwsze wyrazy (1 rok życia). Dziecko powinno już w miarę dużo rozumieć. Jeżeli rozwój fizyczny będzie opóźniony to bardzo prawdopodobne jest opóźnienie rozwoju mowy.</li></ul><br />Okres wyrazu :<ul><br /><li> pojawiają się wszystkie samogłoski, oprócz masowych ą, ę.</li><li> pojawiają się spółgłoski p, b, m, t, d, k, n, ś.</li><li> uproszczenie grup samogłoskowych : przykład jabłko -> ako . Słownictwo przyswojone w poprzednim okresie, zaczyna być wypowiadane.</li></ul><br />Okres zdania<ul><li> występują wszystkie samogłoski łącznie z ą, ę. W tym okresie dziecko może zastępować jeszcze samogłoski : przykład krowa -> kawa , o zamieniane jest na a.</li><li> pojawia się zmiękczenie p’ (pi), m’, b’, f, f’, w, w’, ś, ź, ć, dż, ń, g : przykład piosenka , usłyszymy pi (p’)</li><li> pojawia się zmiękczenie j, l, ł</li><li> pod koniec tego okresu, mogą się pojawić s, z, c.</li><li> w tym okresie dziecko wie jak dana głoska powinna brzmieć, ale jeszcze nie potrafi jej wymówić</li><li> pod koniec tego okresu pojawiają się proste zdania, dwu – trzy wyrazowe.</li></ul><br />Okres swoistej mowy dziecięcej<ul><li> dziecko w wieku 4 lat powinno wymawiać s, z, c. Może pojawić się głoska r’</li><li> 5 lat. Ustalają się głoski sz, rz, cz. Dziecko wypowie poprawnie samą głoskę, ale w zdaniu może pojawić się : przykład szafa – safa. Dziecko może wymawiać grupy spółgłosek.</li><li> 6 lat. Dziecko powinno wymawiać wszystkie głoski. Po zakończeniu tego okresu dziecko powinno budować zdania i opowiadać, krótkie opowiadania.</li></ul>milkushttp://www.blogger.com/profile/08155123517645843457noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5050830129474148198.post-70678926561965651752009-11-09T09:04:00.000-08:002009-11-09T09:18:09.405-08:00Podstawowa terminologia logopedycznaMowa – porozumiewanie się za pomocą dźwięków. Według Kaczmarka są dwa aspekty mowy :<br /><ul><li>aspekt społeczny – potrzebny jest nadawca i odbioraca, musi zaistnieć wspólny język, sprzężenie zwrotne (odbiór komunikatu). Potrzebny jest kontakt :<ul><li> bezpośredni</li><li> pośredni</li></ul></li><li> aspekt indywidualny – możemy być nadawcą i odbiorcą.</li></ul>Aby mowa mogła zaistnieć, wymagany jest aparat mowy i sprawny narząd słuchowy oraz funkcjonowanie mózgu. Potrzebna jest jeszcze motywacja i chęć. Zaistnienie w środowisku, jeśl nie będzie odbioru to tai mowa nie będzie przebiegać prawidło. <br /><br />Język – system pamięciowy.<br />Mówienie – czynność konkretna, formułowanie wypowiedzi.<br /><br />Mowa jest systemem abstrakcyjnym, pojęciem nadrzędnym.<br /><br />Przedmiotem logopedii jest komunikacja, mowa w szerokim znaczeniu.<br /><br />Według Jastrzębowskiej, logopedia interesuje się wychowaniem pod względem mowy, czuwaniem nad jej rozwojem i doskonaleniem oraz ewentualną poprawą, gdy odchyla się ona od normy.<br /><br />Według Steczkowskiej, logopedia jest nauką i kształtowaniu mowy, usuwaniu wad wymowy oraz nauczania mowy w przypadku jej braku.<br /><br />Dziedziny wiedzy logopedycznej dzielimy na :<ul><li> pedagogika </li><li> psychologia </li><li> medycyna </li><li> kultura żywego słowa </li><li> akustyka </li><li> językoznawstwo </li></ul>Logopedia :<ul><li> dba o rozwój mowy </li><li> usuwa wady wymowy </li><li> terapia </li><li> nauczanie mowy </li></ul>milkushttp://www.blogger.com/profile/08155123517645843457noreply@blogger.com0